Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
Ο ρόλος των ΤΠΕ στο σχολείο
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Τι είναι μάθηση
•Μεταβολή της συμπεριφοράς σαν αποτέλεσμαεμπειρίας ή άσκησης
Παλιά θεώρηση
•Απόκτηση και μεταβολή γνώσεων, δεξιοτήτων,στρατηγικών, πεποιθήσεων, τάσεων δηλαδήαλλαγή του γνωστικού δυναμικού του ατόμουσαν αποτέλεσμα των εμπειριών πουεπεξεργάζεται.
Σύγχρονη θεώρηση
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
ΤΡΕΙΣ ΣΧΟΛΕΣ :ΤΡΕΙΣ ΣΧΟΛΕΣ :
Ο Συμπεριφορισμός (behaviorism)
Η μάθηση ως διαδικασία πρόσκτησης της γνώσηςΗ μάθηση ως διαδικασία πρόσκτησης της γνώσης
Ο Εποικοδομισμός (constructivism, constructionism)
Η μάθηση ως διαδικασία δημιουργίας της γνώσηςΗ μάθηση ως διαδικασία δημιουργίας της γνώσης
Οι Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης
Η μάθηση ως αποτέλεσμα συμμετοχής σε κοινωνικέςομάδεςΗ μάθηση ως αποτέλεσμα συμμετοχής σε κοινωνικέςομάδες
Θεωρίες μάθησης
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
I. Pavlov
J.B. Watson
E.L. Thorndike
B. F. Skinner
Θεωρητικοί του Συμπεριφορισμού
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Αρχές του συμπεριφορισμού
Μάθηση είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς του ατόμου.
Παρατήρηση και μελέτη της εξωτερικής συμπεριφοράς. Οι εσωτερικέςνοητικές διεργασίες δεν μπορούν να μελετηθούν
Η μάθηση είναι αποτέλεσμα της σύνδεσης ερέθισμα – αντίδραση (S-R)
Η επανάληψη ενισχύει τη μάθηση
Οι θετικές ενισχύσεις (ανταμοιβές) ενισχύουν μια συγκεκριμένημάθηση και οι αρνητικές (ποινές) την αποδυναμώνουν
Κάθε είδος μάθησης μπορεί να αναλυθεί και να αποσυναρμολογηθεί σεαπλούστερα τμήματα
Η γνώση μεταδίδεται
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Αρχές του συμπεριφορισμού στη διδασκαλία
Ενεργή συμμετοχή του μαθητή
Χωρισμός της ύλης σε επιμέρους τμήματα
Βαθμιαία μετάβαση από τα απλά στα σύνθετακαι δυσνόητα
Άμεση ανατροφοδότηση των απαντήσεων τωνμαθητών
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Προγραμματισμένηδιδασκαλία
Διδακτικές μηχανές
Μηχανοποίηση της εκπαίδευσης
B. F. Skinner N. Crowder
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Διδακτική μέθοδος του Skinner
Προγραμματισμένη διδασκαλίαΠρογραμματισμένη διδασκαλία
•Ακριβής και σαφής διατύπωση διδακτικών και παιδαγωγικώνστόχων
•Μετρήσιμη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της μάθησης
•Δόμηση της ύλης ώστε να ταιριάζει με τις δυνατότητες τωνμαθητών/τριών
•Καθορισμός σταδίων προόδου
•Γραμμική πορεία της μάθησης χωρίς διακλαδώσεις
•Δημιουργία ευχάριστης σχολικής ατμόσφαιρας για ενίσχυσητης μάθησης
•Αποφυγή του λάθους
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Παράδειγμα λογισμικού που ακολουθείτη γραμμική οργάνωση του Skinner
•Η πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι ηΑθήνα: (Ναι - Όχι)
–Σωστό
–Λάθος
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Διδακτική μέθοδος του N. Crowder
•ακολουθεί διακλαδώσεις ή πολλαπλέςεπιλογές
•Η απάντηση του μαθητή καθορίζει το τιθα ακολουθήσει ως παρουσίαση από τοπρόγραμμα.
•Αποποινικοποίηση του λάθους
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
•Περιέχει διακλαδώσεις ή πολλαπλές επιλογές•Περιέχει διακλαδώσεις ή πολλαπλές επιλογές
•Η απάντηση του μαθητή καθορίζει το τι θαακολουθήσει ως παρουσίαση από το πρόγραμμα•Η απάντηση του μαθητή καθορίζει το τι θαακολουθήσει ως παρουσίαση από το πρόγραμμα
•Πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι:
–Η Αθήνα
–Η Σπάρτη
–Το Ναύπλιο
–Το Παρίσι
Παράδειγμα λογισμικού που ακολουθείτη μέθοδο του Crowder
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Θεωρητικοί του εποικοδομισμού
J. Piaget
S. Papert
R. Gagné
J. Bruner
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Αρχές του εποικοδομισμού
Παρατήρηση και μελέτη των εσωτερικώννοητικών διεργασιών του ατόμου
Η μάθηση δεν μεταδίδεται αλλάκατασκευάζεται εσωτερικά προσωπικάσε κάθε άτομο
Η νέα γνώση προσαρμόζεται στιςυφιστάμενες νοητικές δομές
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Βασικές αρχές του J. Piaget
Το γνωστικό σύστημα αυτo-οργανώνεται για να επιτύχει την ισορροπία
Οι γνώσεις δεν είναι αντίγραφα της πραγματικότητας αλλά αφομοιώσεις τουπραγματικού
Γνωρίζω ένα αντικείμενο όταν ενεργώ πάνω σε αυτό και το μεταμορφώνω.
Μονάδα μάθησης είναι το σχήμα.
Υπάρχουν τέσσερις περίοδοι διανοητικής ανάπτυξης του ατόμου.(αισθησιοκινητική, προσυλλογιστική, συλλογιστική, αφαιρετική σκέψη)
Μηχανισμοί της προσαρμογής (μάθησης):Μηχανισμοί της προσαρμογής (μάθησης):
Αφομοίωση: η ενέργεια του οργανισμού για να εντάξει μια κατάσταση σεσχήματα δραστηριοτήτων που ήδη διαθέτει.
Συμμόρφωση: οι ενέργειες που πραγματοποιεί ο οργανισμός ανάλογα μετις απαιτήσεις του περιβάλλοντος για την επίτευξη ενός σκοπού.
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
J. BrunerΗ ανακαλυπτική μάθηση (discoverylearning) του J. Bruner
–Ανακαλυπτική μέθοδος: Ανακάλυψη της γνώσηςμε ανακαλυπτικές διαδικασίες (πείραμα, δοκιμή,επαλήθευση ή διάψευση)
–Ο δάσκαλος καθοδηγητής, εμψυχωτής καιδιευκολυντής (καθοδηγούμενη ανακάλυψη)
– Σημαντικός ο κοινωνιοπολιτισμικός παράγοντας
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Βασικές θέσεις του Bruner
•όλοι μπορούν να μάθουν οτιδήποτε•όλοι μπορούν να μάθουν οτιδήποτε και σεοποιαδήποτε ηλικία (με κατάλληλη δομή καιοργάνωση της ύλης - ανάλογη μεθόδευση τηςδιδασκαλίας).
•ο μαθητής πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος μεπροβληματικές καταστάσεις•ο μαθητής πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος μεπροβληματικές καταστάσεις.
•Σπειροειδές αναλυτικό πρόγραμμα•Σπειροειδές αναλυτικό πρόγραμμα
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Η θεωρία “επεξεργασίας των πληροφοριών”
Βασικοί εκπρόσωποι: R. Gagné, A. NewellΒασικοί εκπρόσωποι: R. Gagné, A. Newell
το ανθρώπινο πνεύμα μοντελοποιείται στη μορφή ενός συστήματοςεπεξεργασίας της πληροφορίας.
οι γνωστικές διεργασίες είναι μια συνεχής επεξεργαστική λειτουργία τηςοποίας τα αποτελέσματα συνιστούν εισόδους για άλλες επεξεργασίες.
κάθε γνωστική διεργασία συνίσταται από αναπαραστάσεις και απόεπεξεργασίες.
οι γνώσεις είναι δομές σταθεροποιημένες στη “μακροπρόθεσμη μνήμη”. Οδιαρκής αυτός χαρακτήρας τους, τις διακρίνει από τις αναπαραστάσεις πουείναι περιστασιακές δομές που δημιουργήθηκαν σε μια συγκεκριμένηκατάσταση και για συγκεκριμένους στόχους.
οι αναπαραστάσεις διαφοροποιούνται των γνώσεων γιατί είναι αυτόματαενεργές ενώ μια γνώση πρέπει να δραστηριοποιηθεί ώστε να είναιδιαθέσιμη.
οι γνώσεις συνδέονται με τη δράση με σκοπό τη μοντελοποίηση και τομετασχηματισμό της πραγματικότητας.
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Η θεωρία του συνδεσιασμού(connectionism)
•Ο εγκέφαλος διαθέτει ένα τυποποιημένο δίκτυονευρώνων με ενδιαφέρουσες ιδιότητες.
•Ένα νευρωνικό δίκτυο σχηματίζεται ως ένα σύνολοαυτόματων διασυνδέσεων (connexions), όπως το δίκτυοτων νευρώνων του νευρικού συστήματος.
•Οι νοητικές δομές αναδύονται από τις νευρωνικές δομές.
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Λειτουργία νευρωνικών δικτύων
•Ένα αυτόματο (i) θα μεταφέρει σε ένα άλλο αυτόματο (j)ένα ερεθισμό είτε θετικό είτε αρνητικό δηλ. είτεδιεγερτικό είτε αποδιεγερτικό αντίστοιχα.
•Ο ερεθισμός αυτός προκαθορίζεται από την κατάστασηδραστηριότητας Ui του (i) ενώ επιπλέον θα από τοσυναπτικό βάρος Wij που εξαρτάται από το κανάλι. Tαπαραπάνω αυτόματα είναι ταυτόσημα στα πλαίσια τουδικτύου.
•Tα νευρωνικά μοντέλα είναι πολύ κοντά στα βιολογικάσυστήματα των οργανισμών.
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Οι Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίεςμάθησης
Βασικοί εκπρόσωποι:Βασικοί εκπρόσωποι:
L. VygotskyL. Vygotsky
J. BrunerJ. Bruner
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
Βασικές αρχές των κοινωνικοπολιτισμικώνθεωριών μάθησης
Η μάθηση συντελείται μέσα σε συγκεκριμένα πολιτιστικάπλαίσια (γλώσσα, στερεότυπα, αντιλήψεις)
Η μάθηση είναι προϊόν κοινωνικής αλληλεπίδρασης όπουκυρίαρχο ρόλο παίζει η γλώσσα
Το παιδί ενεργό υποκείμενο που με τις πράξεις τουδιαμορφώνει τη γνωστική του πραγματικότητα
Ο μαθητευόμενος διαθέτει κοινωνικά κίνητρα
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
L.VygotskyΧαρακτηριστικά της θεωρίας του L.Vygotsky
Η διαμεσολάβηση του ενήλικαΗ διαμεσολάβηση του ενήλικα (ανάδειξη του κοινωνικούπεριβάλλοντος της μάθησης).
Ζώνη επικείμενης ανάπτυξηςΖώνη επικείμενης ανάπτυξης (το εν δυνάμει εσωτερικό τουμαθητή που βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση ανάπτυξης).
Η γλώσσαΗ γλώσσα (κωδικοποιημένες γλωσσικές συμβολικές μορφές γιαεπικοινωνία και αναπαράσταση).
Γνωστική ανάπτυξηΓνωστική ανάπτυξη (επιτυγχάνεται: 1. με τη διαμεσολάβησητων κοινωνικών γεγονότων και των πολιτισμικών εργαλείων, 2.με την εσωτερίκευσή τους).
Γιάννης Μόκιας, ΚΣΕ ΔΗΜΗΤΡΑΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β ΠΕ60/70
ΤΕΛΟΣ