Η Σχολική Ηγεσία στοΔημοτικό Σχολείο της Κύπρου:περιορισμοί, προκλήσεις καιπροοπτικές
Μάριος Στυλιανίδης
Εκπαιδευτική Ημερίδα ΑΚΙΔΑ
26/2/2011
Δομή Παρουσίασης
1.Το ευρύτερο τοπικό συγκείμενο
2.To θεσμικό πλαίσιο για το διευθυντή - Δυσκολίες -Περιορισμοί
3.Ο βοηθός διευθυντής - Δυσκολίες- Περιορισμοί
4.Τρεις περιοχές δράσης για το σύγχρονο ηγέτη –καλές πρακτικές που συναντούμε
5.Προκλήσεις - προοπτικές για τη σχολική ηγεσίαστο μελλοντικό κυπριακό σχολείο
6.Εισηγήσεις
Συγκεντρω-
τικό
Σύστημα
Περίοδος
Σημαντικών
Μεταρρυθμίσεων
Περισσότερο
Πολύπλοκο να
Ηγείσαι
Σήμερα
Αυξημένες
Απαιτήσεις
Προσδοκίες
από την
Κοινωνία
Απουσία
Συστηματικής
Κατάρτισης
Δ/ντών
Περιθώρια
Ελεύθερης
Δράσης
Απουσία
Εθνικών
Επιπέδων
Αναφοράς
Απουσία
Ουσιαστικής
Έρευνας
Το τοπικόσυγκείμενο
Οργάνωση
Διοίκηση
Λειτουργία
Σχολείου
Εφαρμογή
ΑναλυτικούΠρογράμματος
Διδακτικά
Καθήκοντα
Οργάνωση
Φύλαξη
Αρχείου
Παρακολούθηση
Προόδου
Μαθητών
Εφαρμογή
Εκπαιδευτικής
Πολιτικής &
Κανονισμών
Καθοδήγηση
Ανάπτυξη
Αξιολόγηση
Εκπ/κών
Καθοδηγηση
Ευημερία
Μαθητών
Το νομοθετικό πλαίσιο
ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
Δυσκολίες - Περιορισμοί
1.Υπόλογος σε πολλούς για το τι συμβαίνει στοσχολείο
2.Αυξημένες απαιτήσεις γονιών-κοινωνίας
3.Αυξημένες ευθύνες-καθήκοντα – Συνεχήςαίσθηση του βάρους της ευθύνης
4.Συχνές διακοπές του προγραμματιζόμενου,για να χειριστεί κάτι έκτακτο ή επείγον
5.Η δυσκολία να παρουσιάζεις αναπτυξιακήδράση μέσα σε συγκεντρωτικό σύστημα
6.Πίεση χρόνου-άγχος-αμφισβητήσεις
7.Ανάγκη για συνεχή αναζήτηση συμμάχων καιεξεύρεση πόρων
8.Ανάγκη για ουσιαστική κατάρτιση καισυστηματική στήριξη
Βοηθά
το Διευθυντή
στο έργο του
;
;
;
;
;
;
;
Το νομοθετικόπλαίσιο για τοβοηθό δ/ντή
ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ
ΒΟΗΘΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
Δυσκολίες - Περιορισμοί
1.Μη σαφώς καθορισμένα καθήκοντα.Καθήκοντα που συχνά αναλαμβάνουν:
–Σχέδιο Πολιτικής Άμυνας
–Αναπληρώσεις δασκάλων
–Συντονισμός Μαθητικού Συμβουλίου
–Παραγγελίες διδακτικών βιβλίων, μέσων και υλικών
2.Ελαφρώς μειωμένο διδακτικό φορτίο
3.Καμιά επιμόρφωση-κατάρτιση
4.Αδρανοποίηση του β. δ/ντή σε κάποιεςπεριπτώσεις που μπορεί να οφείλεται είτε στοσυγκεντρωτισμό του διευθυντή είτε στααυξημένα διδακτικά καθήκοντα
5.Λειτουργία διευθυντικής-ηγετικής ομάδας σεκάποια σχολεία
Καλές πρακτικέςπου παρατηρούμεστο κυπριακόσχολείο.
Εστίαση σε τρειςπεριοχές δράσης.
Σύγχρονη Σχολική Ηγεσία
Ο ΗΓΕΤΗΣ ΩΣ ΝΕΣΑΖΩΝ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΡΑΣΗΣ
Κοινωνία
Σύστημα
Σχολείο
Σχ.Τάξη
Μάθηση
Σύνδεση καιπροσαρμογήτου σχολείουστο συνεχώςμεταβαλλόμενοεξωτερικόπεριβάλλον
Συμβολή στηβελτίωση τηςμάθησης,βελτιώνοντας τιςσυνθήκες και τοκλίμα μέσα στοοποίο γίνεται ηδιδασκαλία και ημάθηση
Γέφυρα μεταξύτων εσωτερικώνδιαδικασιώνσχολικήςβελτίωσης καιτων εξωτερικώνμεταρρυθμιστι-κών μέτρων
IΙΙ.
Εξωτερικό
Περιβάλλον
ΙΙ.
Εσωτερικές-
Εξωτερικές
Διαδικασίες
Βελτίωσης
Ι.
Συμβολή στη
Βελτίωση της
Μάθησης
Ι.
Συμβολή στη
Βελτίωση της
Μάθησης
1.Διασφάλιση υλικών πόρων γιααποτελεσματική διδασκαλία (συνθήκες,εξοπλισμός, μέσα, υλικά κ.λπ.)
2.Αξιοποίηση-Ανάπτυξη ανθρώπινωνπόρων για αποτελεσματική διδασκαλία(γνώση, δεξιότητες, διάθεση)
3.Συμβολή στη δημιουργίαεπαγγελματικής κοινότητας μάθησηςπου διακρίνεται από:
•Κοινούς σκοπούς-όραμα
•Εμπιστοσύνη
•Συνεργασία
•Στοχαστική αναζήτηση
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Ι.
Συμβολή στη
Βελτίωση της
Μάθησης
Πρακτικές προώθησης των πιο πάνω:
1.Συναδελφική αλληλοπαρατήρησηδιδασκαλίας και αναστοχασμός
2.Δειγματικές/συνεργατικές συνδιδασκαλ.
3.Προώθηση, ενθάρρυνση και στήριξηπαιδαγωγικών καινοτομιών, νέωνμεθόδων διδασκαλίας κ.λπ.
4.Δημιουργία τράπεζας υλικού
5.Παρώθηση για συνεχή βελτίωση τηςποιότητας της διδασκαλίας στη βάσησυγκεκριμένων κριτηρίων
6.Αξιολόγηση μάθησης και εκπ/κού έργου
7.Βιωματική προσέγγιση-συζήτησηπαιδαγωγικών θεμάτων, μεθοδολογίαςκ.ά. στις Σ.Π.
ΚΑΛΕΣΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΙΙ.
Εσωτερικές-
Εξωτερικές
Διαδικασίες
Βελτίωσης
1.Κοινό όραμα-ξεκάθαρη αποστολή
2.Καθορισμός και ιεράρχησηπροτεραιοτήτων
3.Ανάπτυξη, εφαρμογή,παρακολούθηση και αξιολόγησησχεδίου δράσης για βελτίωση καιανάπτυξη της σχολικής μονάδας
4.Μεταβίβαση εξουσιών και ευθύνης σεάτομα και ομάδες (κατανεμημένηηγεσία) – Αξιοποίηση δυνατοτήτωνκαι ικανοτήτων του προσωπικού
5.Στενή συνεργασία με ΥΠΠ γιαεισαγωγή και στήριξη καινοτομιών (τοπαράδειγμα της εισαγωγής των ΝΑΠ)
ΚΑΛΕΣΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
ΙΙ.
Εσωτερικές-
Εξωτερικές
Διαδικασίες
Βελτίωσης
6.Αναζήτηση και εφαρμογή καινοτόμωνιδεών και προγραμμάτων –Δημιουργία κουλτούρας αλλαγής
7.Συμμετοχική λήψη αποφάσεων
8.Ηλεκτρονικό δίκτυο επικοινωνίας καιανταλλαγής ιδεών-υλικού μεταξύ τουπροσωπικού – Αξιοποίησητεχνολογίας
9.Συνεχής ενθάρρυνση, στήριξη καιενδυνάμωση του προσωπικού
10.Αξιοποίηση ευκαιριών επιμόρφωσηςτου προσωπικού – Προγράμματαενδοσχολικής επιμόρφωσης σεσυνεργασία με το ΠΙ
ΚΑΛΕΣΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
IΙΙ.
Εξωτερικό
Περιβάλλον
1.Εμπλοκή γονέων (λειτουργία σχολήςγονέων, ενημερωτικό δελτίο,βιβλιάριο σχολείου, κοινέςεκδηλώσεις, παρακολούθησηδιδασκαλίας, ιστοσελίδα κ.λπ.)
2.Συνεργασία με τοπική κοινότητα
3.Συνεργασία με άλλους φορείς(πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα,ιδιώτες, αξιοποίηση ευρωπαϊκών καιάλλων προγραμμάτων)
4.Αναζήτηση συμμάχων, πόρων καιχορηγών (π.χ. για έκδοσηημερολογίου, περιοδικού, αγοράεξοπλισμού κλπ)
ΚΑΛΕΣΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Προκλήσεις-Προοπτικές για το μέλλον
1.Όλο και περισσότεροι νέοι και προσοντούχοιδιευθυντές στη δημοτική εκπαίδευση
2.Δύο κρατικά και δύο ιδιωτικά πανεπιστήμια μεμεταπτυχιακά προγράμματα εκπαιδευτικήςηγεσίας και διοίκησης
3.Έφεση Κυπρίων εκπαιδευτικών για συνεχήμάθηση και κατάρτιση
4.Η συγκυρία των πολλών προγραμματιζόμενωνμεταρρυθμίσεων στο εκπαιδευτικό σύστημα
5.Ιεράρχηση της εκπαιδευτικής ηγεσίας ψηλάστις προτεραιότητες της εκπαιδευτικήςπολιτικής των ανεπτυγμένων κρατών
Εισηγήσεις
1.Επαναπροσδιορισμός-εκσυγχρονισμός τουρόλου, των υπευθυνοτήτων και καθηκόντωντου σχολικού ηγέτη, διευθυντή και βοηθούδιευθυντή
2.Ανάπτυξη και στήριξη νέων σύγχρονωνδομών και μορφών ηγεσίας (π.χ.κατανεμημένη ηγεσίας)
3.Καθορισμός δεξιοτήτων σχολικής ηγεσίας καικαθιέρωση επαγγελματικών προτύπωνσχολικού ηγέτη
4.Ουσιαστική και συστηματική στήριξη του ηγέτη(π.χ. έντυπο και ηλεκτρονικό υποστηρικτικόυλικό, βάσεις δεδομένων, αποτελέσματαερευνών κ.ά.) στα τρία βασικά επίπεδα τηςδράσης του:
i.Ηγέτης-μεσάζων μεταξύ σχολείου και μάθησηςτου μαθητή
ii.Ηγέτης-μεσάζων μεταξύ σχολείου καιεκπαιδευτικού συστήματος
iii.Ηγέτης-μεσάζων μεταξύ σχολείου και κοινωνίας
Εισηγήσεις
5.Εντοπισμός και διάχυση καλών πρακτικώνεκπαιδευτικής ηγεσίας και διοίκησης πουεφαρμόζονται από διευθυντές στην Κύπρο ήκαι στο εξωτερικό (αξιοποίηση διαδικτύου,εκδόσεις κ.λπ.)
6.Αποκέντρωση της ευθύνης για λήψηαποφάσεων στα σχολεία και ταυτόχροναδημιουργία διαδικασιών αυξημένηςλογοδότησης με βάση κεντρικά καθορισμένακριτήρια-επίπεδα
Εισηγήσεις
7.Ίδρυση φορέα που να αναλάβει το έργο τηςσυστηματικής επιμόρφωσης και κατάρτισης τωνστελεχών της εκπαίδευσης αλλά και την παραγωγήυποστηρικτικού υλικού-μέσων που να τους υποβοηθείστο έργο τους
8.Μετατροπή του φορτίου διδακτικών καθηκόντων τουδ/ντή σε φορτίο παιδαγωγικών καθηκόντων:δειγματικές διδασκαλίες ή συνδιδασκαλίες,παιδαγωγική συμβουλευτική και καθοδήγηση
9.Διαχωρισμός των καθηκόντων του βοηθού διευθυντήσε διοικητικά και παιδαγωγικά-εκπαιδευτικά(μέντορας, σύμβουλος, καθοδηγητής, εμψυχωτής)
Εισηγήσεις