Building of National & Balkan BECAN Networks

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Το DAPHNE ΠρόγραμμαΜεγαλώνοντας ένα παιδίμέσα από τα κάγκελα της φυλακήςΤο DAPHNE ΠρόγραμμαΜεγαλώνοντας ένα παιδίμέσα από τα κάγκελα της φυλακής

Κική Πετρουλάκη, Ph.D.

ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙμέσα από τα ΚΑΓΚΕΛΑ της ΦΥΛΑΚΗΣΑΘΗΝΑ, 23 Νοεμβρίου 2011ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙμέσα από τα ΚΑΓΚΕΛΑ της ΦΥΛΑΚΗΣΑΘΗΝΑ, 23 Νοεμβρίου 2011

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Ταυτότητα του ΠρογράμματοςΤαυτότητα του Προγράμματος

Συντονιστής Φορέας

Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (ΙΥΠ), Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας καιΚοινωνικής Πρόνοιας, Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη τηςΚακοποίησης – Παραμέλησης των Παιδιών, Αθήνα, Ελλάδα

Φορείς-εταίροι

Babes-Bolyai University (BBU), Sociology and Social Work Faculty,Social Work Department, Ρουμανία

South-West University (SWU) “Neofit Rilski”, Βουλγαρία

Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (Ε.Δ.κ.Β.), Ελλάδα

Associate Partners

AWAV-ARTEMIS: Association of Women Against Violence -ARTEMIS, Ρουμανία

Association of Young Psychologists in Bulgaria “4th April”- Βουλγαρία

Εξωτερική Αξιολόγηση

SURT Foundation. Women’s foundation, Spain

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Ομάδες-στόχοιΟμάδες-στόχοι

Φ.M.: Φυλακισμένες Γυναίκες – Μητέρες και έγκυες (8Γυναικείες Φυλακές – Βουλγαρία - Ελλάδα - Ρουμανία)

Π.Φ.Γ.: Παιδιά (απο)φυλακισμένων γονιών

Το επιστημονικό και φυλακτικό προσωπικό (8 φυλακές)

Άμεσα Ωφελούμενες Ομάδες

~ 290 Φ.Μ.

~ 120 Π.Φ.Γ.

Έμμεσα Ωφελούμενες Ομάδες

Γενικός πληθυσμός Φ.Μ. σε

3 Βαλκανικές χώρες (~ 5.500 γυναίκες/έτος)

Στην Ευρώπη (~ 100.000 γυναίκες/έτος)

Π.Φ.Γ. που θα συμμετέχουν σε Ομάδες στήριξης στο μέλλον

Γυναικείες φυλακές και το προσωπικό τους

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Δεδομένα που δείχνουν ότι

η πλειοψηφία των φυλακισμένων γυναικών:

είναι μητέρες

έχουν μόνες τους τη φροντίδα των παιδιών τους

ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου:

κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες (μετανάστριες, άνεργες, χαμηλούμορφωτικο-κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου)

που μεγάλωσαν σε δυσλειτουργικές οικογένειες

ύπαρξη ψυχολογικής διαταραχής

χρήστριες ουσιών

 πιθανότητα να έχουν βιώσει σωματική, σεξουαλική καιψυχολογική κακοποίηση κατά

την παιδική τους ηλικία και/ή

την ενήλικη ζωή τους

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Παράγοντες κινδύνουΠαράγοντες κινδύνου

που αναμένεται να έχουν ήδη επηρεάσει αρνητικά

το δεσμό Φ.Μ. με τη μητέρα της  ποιότηταμητρικής φροντίδας  δεσμό μητέρας - παιδιού

γονεϊκές δεξιότητες της Φ.Μ.

ψυχική υγεία παιδιού

 κίνδυνο ΚαΠα-Π ή επαναθυματοποίησης

+ καθημερινότητα καιοικογενειακούς δεσμούς των παιδιών

ιδιαίτερα όταν φυλακίζεται η μητέρα

φυλάκιση

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Επίδραση Φυλάκισης στα ΠαιδιάΕπίδραση Φυλάκισης στα Παιδιά

τραύμα αποχωρισμού από τη μητέρα  δεσμός μητέρας-παιδιού

διατάραξη καθημερινής ζωής

κοινωνικό στίγμα

προβλήματα συναισθήματος και συμπεριφοράς

Διαγενεακός κύκλος παραπτωματικής συμπεριφοράς καιφυλάκισης

Σοβαρότητα των επιπτώσεων εξαρτάται:

ηλικία και αναπτυξιακό επίπεδο παιδιού

συνύπαρξη παραγόντων κινδύνου στο γονιό (π.χ. χρήσηουσιών, προβλήματα ψυχικής υγείας)

ποιότητα δεσμού πριν από τη φυλάκιση της μητέρας

διάρκεια κράτησης, συχνότητα (ποιότητα) επισκέψεων

ποιότητα σχέσης του παιδιού με το νέο πρόσωπο φροντίδας

…

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Επίδραση Φυλάκισης στη Φ.Μ.Επίδραση Φυλάκισης στη Φ.Μ.

αποχωρισμός παιδιού/-ιών:

 αισθήματα ντροπής και ενοχής

 απόγνωση και κατάθλιψη

 αγωνία για την ανατροφή των παιδιών (γονεϊκό στρες)

 φόβος απώλειας της επιμέλειας/κηδεμονίας

αποχωρισμός συζύγου/συντρόφου

κοινωνικός στιγματισμός

η ίδια η φυλακή

 προάγει την εξάρτηση  αποδυναμώνει το γονεϊκό ρόλο

 (επανα-)θυματοποίηση παιδιών

Εγκυμοσύνη υψηλής επικινδυνότητας

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Το εάν ένα πρόσωπο μεγαλώνει με αξιοσημείωτηικανότητα να κάνει καλές προσωπικές σχέσεις ή ανμεγαλώνει με πολύ ελλιπή ικανότητα γι’ αυτόεξαρτάται σημαντικά από το πώς ήταν η σχέση του μετη μητέρα του στην πρώιμη ζωή του

Bowlby (1947)

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Ερευνητικές Δράσεις: συλλογή δεδομένων σε 3EU χώρες (BG, GR, RO)

αξιολόγηση αναγκών

 δημογραφικές πληροφορίες (Φ.Μ. και παιδιά)

τύπος δεσμού μητέρας και παιδιού

ψυχική υγεία παιδιών

εμπειρίες ΚαΠα-Π των Φ.Μ. και των παιδιών τους

Εμπειρίες ΒΕΣ των Φ.Μ.

Δράσεις Παρέμβασης

Δράσεις ευαισθητοποίησης – κατάρτισηςεπαγγελματιών

Δράσεις Διάδοσης

Στόχοι ΔράσειςΣτόχοι Δράσεις

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Συλλογή Δεδομένων (Φ.Μ)Συλλογή Δεδομένων (Φ.Μ)

Αξιολόγηση Αναγκών

Περιεχόμενο Ερευνητικού Εργαλείου

Ερωτηματολόγιο 7-ενοτήτων

Μέθοδος Συλλογής Δεδομένων

Δομημένη συνέντευξη

1. Δημογραφικές πληροφορίες

2. Πληροφορίες για τα παιδιά

3. Αυτοαξιολόγηση σχέσων και προβλημάτων

4. Πληροφορίες για την γονεϊκή τουςοικογένεια

5. Ιστορικό φυλάκισης

6. Ιστορικό υγείας και ψυχικής υγείας

7. Στάσεις και Θέματα για

•την Ομάδα Συζήτησης για Μητέρες

•την Ομάδα Θεατρικού Παιχνιδιού τωνπαιδιών

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Συλλογή Δεδομένων (Φ.Μ)Συλλογή Δεδομένων (Φ.Μ)

Εννοιολογικό Κατασκεύασμα

Ερευνητικό Εργαλείο

Τύπος Δεσμού

RS – The Relationships Structures Questionnaire

Γονεϊκή Αυτεπάρκεια

TOPSE – Tool to measure Parenting Self-Efficacy

Έκθεση μητέρας σε ΒΕΣ καιπαρενόχληση (ως ενήλικη)

Θυματοποίηση

Διάπραξη

CTS2 – the Revised Conflict Tactics Scale

ORI - The Obsessive Relational Intrusion Scale-Short Form

Relational Pursuit (for Stalking perpetration)

Έκθεση μητέρας σε ΚαΠα-Π

(ως παιδί)

ICAST-R

Έκθεση Παιδιού σε ΚαΠα

ICAST-P

Ψυχική Υγεία Παιδιού

SDQ - Strengths & Difficulties Questionnaire –Parent version (children from 4 years old)

Αξιολόγηση Αναγκών

Ερωτηματολόγιο 7-ενοτήτων για δομημένησυνέντευξη

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Συλλογή Δεδομένων (Π.Φ.Γ.)Συλλογή Δεδομένων (Π.Φ.Γ.)

Εννοιολογικό κατασκεύασμα

Ερευνητικό Εργαλείο

Τύπος Δεσμού

(παιδιά > 11 ετών)

RS – The Relationships Structures Questionnaire

Έκθεση παιδιού σε ΚαΠα

(παιδιά > 11 ετών)

ICAST-CH (from 11 years old)

Ψυχική Υγεία Παιδιού

(παιδιά > 11 ετών)

SDQ - Strengths & Difficulties Questionnaire –Child version (children from 11 years old)

Ερωτηματολόγιο για Δομημένη Συνέντευξη

•Δημογραφικά

•Φοίτηση στο σχολείο

•Πλαίσιο διαμονής – κινητικότητα παιδιού

•Αδελφών

•Υποκειμενική αξιολόγηση στηρικτικού πλαισίου

•Φυλακή: επισκεπτήριο – τρόποι επικοινωνίας

•Ικανοποίηση από οικογένεια - εαυτό

•Προσδοκίες από την Ομάδα Θεατρικού Παιχνιδιού

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Στήριξη Φ.Μ. με στόχο:

ενίσχυση των γονεϊκών δεξιοτήτων

«χειρισμό» δικών τους εμπειριών κακοποίησης

Στήριξη παιδιών φυλακισμένων γονέων με στόχο:

ενίσχυση της ανθεκτικότητας (resilience) των παιδιών

πρόληψη ΚαΠα-Π  διακοπή του κύκλου της βίας

ΣτόχοιΣτόχοι

«Ξεχωριστές Ημέρες»

σε 8 γυναικείες φυλακές

Ομάδες Στήριξης Παιδιών Φ.Γ.(CHIP-SG) σε 6 πόλεις

Ομάδες Στήριξης Φ.Μ.

σε 8 γυναικείες φυλακές

Φυλλάδιο για Π.Φ.Γ.

Φυλλάδιο για Φ.Μ.

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Ξεχωριστές ΗμέρεςΞεχωριστές Ημέρες

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Ενίσχυση της Βιωσιμότηταςτων δράσεωνΕνίσχυση της Βιωσιμότηταςτων δράσεων

•Κατάρτιση Επαγγελματιών

•Σεμινάριο Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών (3 χώρες)

•Σεμινάριο Εκπαίδευσης Επιστ. Προσωπικού Φυλακής

•Σεμινάριο Ευαισθητοποίησης ΕπιχειρησιακούΠροσωπικού

ΥποστηρικτικόΥλικό γιαΕπαγγελματίες

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

Έχουμε δημιουργήσει έναν αναποδογυρισμένο κόσμο…Η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι… σε εξελικτικούςόρους… πολύ ιδιόρρυθμη.

Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να υιοθετήσουμε λαθεμένεςνόρμες.

Αφού όπως ακριβώς μια κοινωνία στην οποία υπάρχειχρόνια ανεπάρκεια τροφής μπορεί να θεωρήσει ωςκανόνα της ένα άθλια ανεπαρκές επίπεδο διατροφής,έτσι και μια κοινωνία στην οποία οι γονείς των νέωνπαιδιών εγκαταλείπονται μόνοι τους με χρόνιαανεπάρκεια αρωγής εκλαμβάνουν την κατάσταση αυτήτων πραγμάτων σαν το καθιερωμένο μέτρο της.

Bowlby (1988). A Secure Base: Clinical Applications of Attachment Theory

Raising a ChildRaising a Child

through Prison Barsthrough Prison Bars

With financialsupport from the EUDAPHNE Programme

www.mothers-in-prison.eu www.mothers-in-prison.eu