Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Ερευνήσαμε βασικά στοιχεία από τη χημεία των απορρυπαντικών.
Διαπιστώσαμε ορισμένες περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
Διαπιστώσαμε τους βασικούς σταθμούς της εξέλιξής τους.
Ερευνήσαμε οικονομικά μεγέθη.
Βρήκαμε συνταγές για να τα παρασκευάσουμε μόνοι μας.
Και, τέλος, στο εργαστήριο, παρασκευάσαμε σαπούνια και απορρυπαντικάκαι μετρήσαμε το pH.
Τι κάναμε;
Υπεύθυνος καθηγητής: Δημήτρης Πριόβολος
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Πώς το κάναμε;
Μέθοδος, ερευνητικά εργαλεία, υποδομές και υλικά:
Ομαδοσυνεργατική μέθοδος
Διαδίκτυο
Εργαστήριο φυσικών επιστημών και όργανα χημείας
Λογισμικά (word, power point, Sony studio)
Ιστοσελίδες και blogs
Αγορά υλικών για πειράματα και παρασκευή
Βοήθεια από τον επιβλέποντα καθηγητή
Υπεύθυνος καθηγητής: Δημήτρης Πριόβολος
Α1, 2012-2013
ΟΜΑΔΑ 1η: ΑΓΑΠΗΤΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΒΑΣΙΑΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ,ΒΟΥΔΟΥΡΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΥΠΟΘΕΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ
ΟΜΑΔΑ 2η : ΓΕΩΡΓΑΚΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ-ΝΕΚΤΑΡΙΑ, ΙΣΜΑΛΑΤΙ ΜΕΝΕΞΕ-ΜΑΡΙΑ, ΑΡΑΤΖΙΟΓΛΟΥΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΑΛΟΓΔΙΑΝΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
ΟΜΑΔΑ 3η : ΓΚΟΥΝΤΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΓΙΑΛΟΥΡΗ ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ, ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ ΖΩΗ,ΖΕΚΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
ΥΠΟΘΕΜΑ: ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΟΜΑΔΑ 4η: ΙΩΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΑΛΙΠΡΑΝΤΗ ΝΙΟΒΗ-ΒΑΛΕΡΙΑ,ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗΣ ΦΟΙΒΟΣ
ΥΠΟΘΕΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΤΙΚΩΝ
ΟΜΑΔΑ 5η: ΒΑΓΙΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΔΙΑΠΟΥΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ,ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
ΥΠΟΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΩΝ – ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Υπεύθυνος καθηγητής: Δημήτρης Πριόβολος
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Α1, 2012-2013
Από τη χημεία των απορρυπαντικών και του σαπουνιού…
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Τι είναι το σαπούνι;
Στη χημεία σαπούνι ονομάζεται το άλαςενός λιπαρού οξέος.
Πώς παρασκευάζεται;
Το σαπούνι παρασκευάζεται με αντίδρασηλιπών ή ελαίων (τριγλυκεριδίων) με ένακαυστικό αλκάλι (υδροξείδιο του νατρίου,υδροξείδιο του καλίου). Τα τελικάπροϊόντα είναι η γλυκερίνη και το σαπούνι.
Τι λάδιαχρησιμοποιούμε;
Φυτικά: Ελαιόλαδο, φοινικοπουρηνέλαιο,διάφορα σπορέλαια…
Ζωικά: Ζωικό λίπος
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Η χημική αντίδραση της σαπωνοποίησης:
Από τη χημεία των απορρυπαντικών και του σαπουνιού…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Από τη χημεία των απορρυπαντικών και του σαπουνιού…
Στην πράξη τα λίπη και λάδια που σαπωνοποιούμε περιέχουν τριγλυκερίδιαδιαφόρων λιπαρών οξέων…
Ελαϊκό, παλμιτικό, λαουρικό…
Η σύνθεσή τους αλλάζει από λάδι σε λάδι…
Δηλαδή χημικές ενώσεις των λιπαρών οξέων με γλυκερίνη ή αλλιώςτριεστέρες της γλυκερίνης…
Γι’ αυτό το λόγο η ακριβής αναλογία των υλικών πρέπει να καθορίζεταιμετά από χημική ανάλυση του λαδιού, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς!!!
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Πώς δρα το σαπούνι:
Οι βρωμιές συνήθως συνδυάζονται με λίπη και έλαια, οπότε τοπλύσιμο μόνο με νερό δεν θα απέδιδε.
Τα «μόρια» του σαπουνιού είναι «διπλή προσωπικότητα»: η μια τουςάκρη είναι ιοντική και διαλύεται στο νερό, ενώ η άλλη βυθίζεται σταλίπη και τα διασπά σε μικρότερα σταγονίδια που διασκορπίζονται.
Το έλαιο και το νερό, στο οποίο είναι διαλυμένη η άλλη άκρη τουσαπουνιού, σχηματίζουν γαλάκτωμα, το οποίο απομακρύνεται με τοξέπλυμα.
Από τη χημεία των απορρυπαντικών και του σαπουνιού…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Κάποιες επιπτώσεις στο περιβάλλον…
Τα απορρυπαντικά περιέχουν:
Την απορρυπαντική ουσία (μια οργανική χημική ένωση).
Πρόσθετες χημικές ουσίες.
Μπορεί να είναι: φωσφορικά άλατα, πυριτικά, ανθρακικά που μαλακώνουν τονερό και διασκορπίζουν τους ρύπους, ουσίες που εκλύουν το οξυγόνο και πουέχουν λευκαντικές ιδιότητες, λαμπρυντικά, αρώματα, αντιαφριστικά, ένζυμα(που επιταχύνουν την διάσπαση μεγάλων μορίων λιπών σε και πρωτεϊνών σεαπλούστερα).
Πού καταλήγουν όλα αυτά μετά το πλύσιμο;
Κάποια από αυτά βιοαποικοδομούνται, κάποια όχι.
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Πού καταλήγουν όλα αυτά;
Κάποιες επιπτώσεις στο περιβάλλον…
Νεκρά ψάρια από ρύπανση
Ρύπανση και ευτροφισμός φυκών
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Τοξικές επιδράσεις;
Αναπνευστικά προβλήματα
Δερματικά εξανθήματα
Βλάβες στο νευρικό σύστημα
Αλλεργικά φαινόμενα.
Κάποιες επιπτώσεις στην υγεία…
Τι να κάνουμε;
Χρησιμοποιούμε οικολογικά απορρυπαντικά.
Συνετή αποφυγή (να χρησιμοποιούμε τημικρότερη δυνατή ποσότητα).
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Για την οικονομία…
Απορρυπαντικά και χημική βιομηχανία = ο χορός των εκατομμυρίων!
Ο κλάδος αντιπροσωπεύτηκε με 64 εταιρίες και ποσοστό 12,8%
Σύμφωνα με στοιχεία του 2010, οι πλέον ανελαστικοί κλάδοι της ελληνικήςοικονομίας, είναι τα φάρμακα, τα καλλυντικά και τα απορρυπαντικά.
Τρεις πολυεθνικές εταιρείες κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράςστην Ελλάδα.
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Για την οικονομία…
Η μεγαλύτερη από τις τρεις πολυεθνικές στην Ελληνική αγορά είναι η Procter &Gamble.
Κύκλοι εργασιών για το2011:
Procter & Gamble
Παγκοσμίως : 82,6 δισ. δολλάρια
Στην Ελλάδα: 419,7 εκατ. δολλάρια
Unilever
Παγκοσμίως : 46,5 δις Ευρώ
Στην Ελλάδα: 385,8 εκ. Ευρώ
Henkel
Παγκοσμίως: 15,6 δις Ευρώ
Στην Ελλάδα: 55 εκ Ευρώ
Απορρυπαντικά και χημική βιομηχανία = ο χορός των εκατομμυρίων!
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Για την οικονομία…
Ελεύθερη αγορά στα απορρυπαντικά; Γίνονται κάποιες προσπάθειες…
Οι πρώτες δύο εταιρείες καταδικάστηκαν πριν από ένα χρόνο σε πρόστιμο ύψους 315εκατομμυρίων Ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού για «συνεννόηση στονκαθορισμό τιμών σε σκόνη σαπουνιού σε 8 Ευρωπαϊκές χώρες» μεταξύ των οποίων και ηΕλλάδα!Η τρίτη εταιρία απαλλάχτηκε γιατί παρέδωσε στοιχεία στην Ευρωπαϊκή ΕπιτροπήΑνταγωνισμού για το καρτέλ που λειτουργούσε μεταξύ των ετών 2002 και 2005.Η πρώτη και η τρίτη από τις παραπάνω πολυεθνικές (μαζί με την Colgate Palmolive)καταδικάστηκαν τον Δεκέμβριο του 2011 από την Γαλλική Επιτροπή Ανταγωνισμού γιακαρτέλ που ρύθμιζε τις τιμές απορρυπαντικών (σκόνη, υγρά, ταμπλέτες), μεταξύ τωνετών 1994 και 2004 σε πρόστιμο συνολικού ύψους 361 εκατομμυρίων Ευρώ. Η δεύτερηαπό τις παραπάνω πολυεθνικές απαλλάχτηκε με την ίδια Κοινοτική νομοθεσία περί«συνεργασίας».
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Ελληνικές εταιρείες: Σήμερα η κυριότερη είναι η Rolco – BIANIL.
Επίσης η ΕΥΡΗΚΑ, Αρκάδι – Μαλικούτης καθώς και διάφοροι κατασκευαστέςπου εφοδιάζουν πολυκαταστήματα με ιδιωτικές επωνυμίες.
Ενδεικτικές τιμές:
1.120 γραμμάρια (Ariel / P&G. Για πλυντήριο. Μέση Λιανική Τιμή: 6,48 Ευρώ, 14μεζούρες. Τιμή ανά πλύση 0,46 Ευρώ.
2.160 γραμμάρια (Dixan / Henkel). Για πλυντήριο. Μέση Λιανική Τιμή: 9,99 Ευρώ, 27μεζούρες. Τιμή ανά πλύση 0,37 Ευρώ.
4.890 γραμμάρια (ΟΜΟ / Unilever). Για πλυντήριο. Μέση Λιανική Τιμή: 12,95 Ευρώ,60 μεζ. Τιμή ανά πλύση 0,21 Ευρώ.
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Το σαπούνι, μια αρχαία υπόθεση…
Βαβυλώνα, 2800 π.Χ.: Οι πρώτες καταγραφές σχετικά με το σαπούνι.
Βαβυλώνα, 2200 π.Χ.: Πήλινος δίσκος, συνταγή σαπουνιού.
Αίγυπτος 1550 π.Χ., πάπυρος Elbers: Συνδυασμός λαδιών και αλκαλίωνγια λούσιμο.
Ρώμη, 1ος Αι. μ.Χ,. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: Αναφορά στο “sapo” μεοδηγίες παρασκευής και χρήσης.
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Η ιστορία συνεχίζεται…
Νάπολη, 6ος αι., συντεχνία σαπωνοποιών.
8ος αι., σαπωνοποιία σε Ιταλία και Ισπανία.
15ος αι., Γαλλία: ημιβιομηχανική σαπωνοποιία.
1789, Αγγλία: διάφανο σαπούνι.
1886, Αγγλία: βιομηχανία αδελφών Lever (σημερινή εταιρεία Unilever).
19ος αι., Λέσβος: Πλήθος βιοτεχνιών σαπουνιού.
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Για την παρασκευή τους…
Γνωρίζετε ότι με απλά, καθημερινά υλικά μπορούμε να κατασκευάσουμεαπορρυπαντικά;
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Για την παρασκευή τους…
Λάδι
Υδροξείδιο του νατρίου (καυστική σόδα)ΝαΟΗ
Νερό
(πιθανώς) αλάτι
Υλικά για σαπούνι:
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Παρασκευή σαπουνιού:
Ζύγιση ελαίου
Ζύγιση NaOH
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Παρασκευή σαπουνιού:
Ζύγιση H2O
Παρασκευή διαλύματος NaOH
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Παρασκευή σαπουνιού:
Έναρξη σαπωνοποίησης
Ανάδευση και μέτρηση της θερμοκρασίας
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Τι κάναμε στο εργαστήριο;
Λήξη της σαπωνοποίησης
Συνέχιση της ανάδευσης,
μέτρηση θερμοκρασίας
Παρασκευή σαπουνιού:
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Παρασκευή σαπουνιού:
Μεταφορά στο καλούπι
(χάρτινο δοχείο γάλακτος)
Το σαπούνι κομμένο σε πλάκες
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Μέτρηση pH απορρυπαντικών και σαπουνιού
Προετοιμασία εργαστηριακού εξοπλισμού
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Μέτρηση pH απορρυπαντικών και σαπουνιού
Παρασκευή διαλυμάτων απορρυπαντικών και σαπουνιών
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Μέτρηση pH απορρυπαντικών και σαπουνιού
Μέτρηση pH
Από τις εργαστηριακές μας δραστηριότητες…
Α1, 2012-2013
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!!!