[Ο συντονιστής Αιμίλιος Πολίτης θυμάται]: «Ήταν ένα κρύο πρωινό του Φλεβάρη του 2005…
Στην αλληλογραφία του σχολείου ανακάλυψα ένα καινούργιο πρόγραμμα : eTwinning «ηλεκτρονικήδυδιμοποίηση», μου φάνηκε ενδιαφέρον και μπήκα στον ιστότοπό τους. Εκεί ανακάλυψα την συνέντευξη του ΣεσλάβΜικαλεφσκί, καθηγητή φιλοσοφίας στο Γαλλικό Λύκειο των Σεβρών.
Ενδιαφέρον – η φιλοσοφία ήταν πάντοτε το απωθημένο μου…Ένα κλικ πιο πέραανακάλυπτα τον εκπληκτικό ιστότοπο του Λυκείου των Σεβρών τον ΣύλλογοΦιλοσοφίας (Club philo) - qu’est-ce que c’est ça? = βιβλιοθήκη φιλοσοφικώνκειμένων, πινακοθήκη, μαγνητοσκοπημένες συναντήσεις, διαλέξεις γάλλων πανεπιστημιακών- ένας μικρός παράδεισος. Έστειλα ένα ηλεκτρονικό μήνυμα ζητώντας απλώς να ενημερωθώγια τις εργασίες τους. Η απάντηση υπήρξε άμεση: ελάτε με το σχολείο σας. – Μα, λέω, δενξέρω αν οι μαθητές μου είναι σε θέση να γράψουν φιλοσοφικές πραγματείες στα γαλλικά!Όμως o κος Μικαλεφσκί, συντονιστής και οργανωτής του ιστότοπου και των σχετικώνδραστηριοτήτων ήταν σαφής: ελάτε όπως είστε! – να’μαστε λοιπόν κι’εμείς ένα ελληνικόδημόσιο λύκειο με έναν προβληματικό εξοπλισμό… »
Ο δρόμος αυτός αν και θεωρητικά δύσκολος είναι γοητευτικός…εξ’άλλου δεν είμαστε μόνοι. Μαζί μαςσυνοδοιπόροι, σχολεία απ΄όλη την Ευρώπη, συνεργάτες στο πρόγραμμα «Ευρώπη, Παιδεία, Σχολείο»[Europe,Éducation, École]
Lycée de Sèvres - Γαλλία
Liceo Classico “LudovicoAntonio Muratori” - Ιταλία
École secondaire Dzukija- Λιθουανία
Gymnasium Jozefa Gregora Tajovskeho
- Σλοβακία
Gymnazium Matyase Lercha –
Δημοκρατία της Τσεχίας
7o Γενικό Λύκειο Περιστερίου - Ελλάδα
Η συνεργασία μας πήρε την παραπάνω μορφή:
εβδομαδιαίες και εξαμηνιαίες συναντήσεις.
Χρησιμοποιούμενες τεχνικές:
• Ηλεκτρονική συνομιλία (chat)
• Φόρουμ συζητήσεων
•Τηλεδιάσκεψη (videoconference)
« η ανάπτυξη ενός δικτύου ανταλλαγών από απόσταση που έχει ήδη πραγματοποιηθείεν μέρει, ανάμεσα σε γαλλόφωνους μαθητές λυκείου, φοιτητές και καθηγητές, για ναστοχαστούν μαζί πάνω στον ρόλο του πολιτισμού, της παιδείας και ιδιαίτερα τουσχολείου στην Ευρώπη του μέλλοντος.»
Στόχος του Σχεδίου «είναι να προκαλέσει, σε όλους αυτούς που σκέφτονται με τηνκαρδιά τους τον ρόλο του πολιτισμού για το μέλλον της Ευρώπης, την ιδέα ότι υπάρχειένας στενός δεσμός ανάμεσα στον θεσμό των σχολείων, την προώθηση του πολιτισμούκαι την ανάπτυξη μιας ελεύθερης κρίσης.»
δάσοςξέφωτο ξέφωτο, Ο δρόμος ήταν όπως είπαμε γοητευτικός αλλά διακόπτεται απ’τοπυκνό και καταπιεστικό δάσος της καθημερινότητας. Ευτυχώς εμφανίζεταιστην πορεία μας που και που κάποιο ξέφωτο [clairière, lichtung].Πρώτο ξέφωτο, η Πανευρωπαϊκή Ημερίδα με θέμα «Τι σημαίνει να είναικανείς Ευρωπαίος;» στις 9 Μαΐου 2005.Η μαθήτρια τότε της Γ’ Λυκείου Τζίνα Γαρμπή θυμάται:Η συμμετοχή μας στην Πανευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη υπήρξε αναμφίβολα τοβίωμα που σηματοδότησε μία περίοδο ενδιαφέροντος από τη μεριά μας για τα κοινωνικάκαι πολιτιστικά κυρίως ζητήματα που απασχολούν τον Ευρωπαίο πολίτη. Πέρα από τηνευκαιρία που μας δόθηκε για βελτίωση της γαλλικής γλώσσας, η εμπειρία και μόνο τουταυτόχρονου διαλόγου με μαθητές διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών μας έδωσε τηναίσθηση της δύναμης που δίνει στον κάθε Ευρωπαίο πολίτη ο ίδιος ο πολιτιστικόςπλούτος της χώρας του[…] Σε γενικές γραμμές αποκομίσαμε την αίσθηση ότι αν καιμαθητές είχαμε την δυνατότητα διαμόρφωσης της δικής μας διπλωματίας…Και σήμερα, φοιτήτρια πια της Νομικής Αθηνών θα επισημάνει:…Η εμμονή σε μια παράδοση την οποία εμείς οι ίδιοι θεωρούμε εξιδανικευμένη, προκαλείαισθήματα σοβινιστικά. Θετικό στοιχείο είναι η «εκδυτικοποίηση» της Ελλάδας, ηαποκόλληση της από την αδράνεια του ανατολικού της εαυτού, καθώς και η διάδοση τωνκλασικών ελληνικών τεχνών που έχει να επιδείξει η Ελλάδα. Παρ’όλα αυτά, υπάρχει οκίνδυνος ενός γλωσσικού εξισωτισμού, μιας αφομοίωσης των λαών, ζήτημα στο οποίοπολλές φορές αναφέρεται ο ελληνικός λαός τα τελευταία χρόνια.[…] Κάτι τέτοιο θαοδηγήσει στον ηγεμονισμό μιας γλώσσας εις βάρος όλων των άλλων, πράγμα ολέθριο γιατην πολιτισμική πολυμορφία του κόσμου αλλά και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, ηοποία θα μετατρεπόταν σε μια μορφή πολιτιστικής τυραννίας.
ξέφωτο Επόμενο ξέφωτο στις 26/01/06 η ημερίδα με θέμα «Παιδεία και ψυχανάλυση»κάτω βεβαίως από την επιβλητική μορφή του μπαρμπα- Φρόιντ.O σοφός γέρων λέει για την σχέση της παιδείας με την ψυχανάλυση:«Όμως το Λύκειο…πρέπει να τους παρέχει την επιθυμία της ζωής και να τους προσφέρει έναστήριγμα σε μια εποχή της ζωής τους όπου είναι αναγκασμένοι από τις συνθήκες της εξέλιξής τουςνα απομακρυνθούν από την πατρική κατοικία και την οικογένειά τους. [το Λύκειο πρέπει] ναπροσφέρει ένα υποκατάστατο στην οικογένεια και να αφυπνίσει το ενδιαφέρον για την εξωτερικήζωή και τον κόσμο.»Και η μαθήτρια της Γ΄Λυκείου Ευγενία Κακογιάννου σχολιάζει: « Μέσω της εκπαίδευσηςένας έφηβος μπορεί να δέχεται εμπειρίες και γνώσεις οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την πορείατης διάπλασης του χαρακτήρα του…Επομένως είναι πολύ σημαντικό ένας έφηβος να δεχθεί τέτοιαμηνύματα ώστε να αποκτήσει μια υγιή και ισορροπημένη προσωπικότητα. Καθοριστικός στηνδιαμόρφωση μιας τέτοιας προσωπικότητας είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού διότι η σχέση του μεκάθε μαθητή είναι άμεση και ξεχωριστή. Ένας καθηγητής μπορεί να δώσει ερεθίσματα σε μαθητέςπου να αποδειχτούν σταθμός στην πορεία της ζωής τους.»
Εν τω μεταξύ χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι (η τύχη μας δουλεύει και…νυχτερινό ωράριο) μαθαίνουμε ότι βραβευθήκαμε από κοινού με τα συνεργαζόμενα
Η απονομή έλαβε χώρα στις 13 - και Παρασκευή! - Ιανουαρίου 2006 στην ιστορικήπόλη του Linz (Αυστρία)
στο υπερσύγχρονο Κέντρο Βιομηχανικού Σχεδίου.
(ο κύριος που παραλαμβάνει το βραβείο είναι ο γενικός συντονιστής Σεσλάβ Μικαλεφσκί)
ξέφωτο Έτσι, απτόητοι συνεχίζουμε στο επόμενο ξέφωτο στις 20/03/06, την ημερίδα μεθέμα «Εκπαιδεύοντας στην Ευρώπη»
Αυτή τη φορά είπαμε να συνεισφέρουμε με κάτι ελληνικό μεταφράζοντας ένα πολύωραίο κείμενο του Γιώργου Θεοτοκά από το «Ελεύθερο Πνεύμα»,
με τον τίτλο Περίπατος στην Ευρώπη:
«Η Ευρώπη είναι σαν ένας κήπος που συγκεντρώνει τα πιο διαφορετικάλουλούδια, τα πιο αταίριαστα χρώματα. Κάθε φορά που περνούμε τα σύνορα μιαςευρωπαϊκής χώρας, αισθανόμαστε πως όλα αλλάζουν τριγύρω μας, όχι μόνο ηγλώσσα και οι κοινωνικές συμβάσεις μα κι ο αέρας που αναπνέουμε, κ’η ουσία τηςγης που πατούμε, κι ο χαρακτήρας των ανθρώπων που συναντούμε. Σε κάθεευρωπαϊκή χώρα αισθανόμαστε αμέσως μια ιδιαίτερη έκφραση, μοναδική καιαμίμητη, μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία, ζωντανή και αεικίνητη, δημιούργημα τηςφύσης, των αιώνων και της ιδιοφυΐας ενός λαού.»
Μετά όμως από τόση διανοητική προσπάθεια ήρθε ο καιρός της ανταμοιβής:στο
τέλος περίπλοκων διαπραγματεύσεων η Πέννυ και η Τζίνα
μαζί με τον συνοδό Αιμίλιο Πολίτη θα πετάξουν για το εξωτικό νησί της Lanzarote
(Κανάρια νησιά 27-30/04/2006). Αυτό είναι τα δώρο της Ε.Ε. στους νικητές:
μια πανευρωπαϊκή κατασκήνωση (…τρόπος του λέγειν)
όπου επί τέλους θα συναντήσουμε
τους ηλεκτρονικούς εταίρους μας.
( εδώ η Τζίνα και η Πέννυ σε
τοπικές αθλοπαιδιές!)
ξέφωτοΗ ζωή όμως συνεχίζεται και έτσι καταχείμωνο φτάνουμε στο επόμενό μαςξέφωτο,(18 Ιανουαρίου 2007), τον Λιθουανικής καταγωγής και Εβραϊκής παράδοσηςυπαρξιστή φιλόσοφο Emmanuel Levinas (1906-1995).
Η μαθήτρια της Β’ Λυκείου Έλενα Παναγιωτοπούλου σχολιάζει τον Levinas:
Το πρόσωπο αποτάσσει την κατοχή, τις δυνάμεις μου. Στην επιφάνειά του, στην έκφρασή του, το αισθητό [...]προβάλλει ολοκληρωτική αντίσταση στη σύλληψη.
«Με αυτή του τη φράση ο Λεβινάς κατά τη γνώμη μου αναφέρεται στην προσωπικότητα(που παραβάλλεται εδώ με το ίδιο το πρόσωπο) του κάθε ανθρώπου η οποία δεν συλλαμβάνεταιούτε αλλοιώνεται εύκολα. Όταν κάποιος εκφράζεται, με τον δικό του ξεχωριστό, τρόπο, φαίνεται ηάρνησή του να γίνει κάτι άλλο από αυτό που είναι.»
Σε ένα άλλο τώρα απόσπασμά του ο Levinas καταγγέλλει συλλήβδην την Δυτικήφιλοσοφία, (στη βάση της οποίας είναι η Κλασική Ελληνική σκέψη) ότι με το να ανάγει τοΆλλο στο Ίδιο, στο Αυτό, οδηγεί στον εξοβελισμό του Άλλου, δηλαδή στο Ολοκαύτωμα.Εμείς εδώ θα του αντιτείνουμε ότι η δημοκρατική σχέση του Εγώ με το Έτερο εγκαινιάζεταιστην Πλατωνική Διαλεκτική και συνεπώς πρέπει αλλού να αναζητηθεί η υπαιτιότητα γιατην μονομέρεια της Δυτικής Φιλοσοφίας που καταλήγει (;) στα κρεματόρια.Σε ένα άλλο τώρα απόσπασμά του ο Levinas καταγγέλλει συλλήβδην την Δυτικήφιλοσοφία, (στη βάση της οποίας είναι η Κλασική Ελληνική σκέψη) ότι με το να ανάγει τοΆλλο στο Ίδιο, στο Αυτό, οδηγεί στον εξοβελισμό του Άλλου, δηλαδή στο Ολοκαύτωμα.Εμείς εδώ θα του αντιτείνουμε ότι η δημοκρατική σχέση του Εγώ με το Έτερο εγκαινιάζεταιστην Πλατωνική Διαλεκτική και συνεπώς πρέπει αλλού να αναζητηθεί η υπαιτιότητα γιατην μονομέρεια της Δυτικής Φιλοσοφίας που καταλήγει (;) στα κρεματόρια.
Η φετινή μας περιπλάνηση τελείωσε με την Πανευρωπαϊκή Ημερίδα στις 26Απριλίου 2007 με τον γενικό τίτλο «Διασταυρούμενα βλέμματα πάνω στην Ευρώπη» σεάμεση Σύνδεση με την 50ετία από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης.
Δυστυχώς η συμμετοχή μας ήταν μόνο ηλεκτρονική και παρακολουθήσαμε απόμακριά την Γιορτή της Ευρώπης…
Εδώ τελειώνει το φετινό μας οδοιπορικό, εμείς όμως θα συνεχίσουμε τηνπεριπλάνηση μας γιατί όπως έλεγε αινιγματικά και ένας ξεχασμένος Γερμανός Φιλόσοφος«πρέπει να ακολουθήσουμε τον δρόμο τον καλό…να μελετήσουμε την πιο απατηλή από τιςοδούς (la fausse route des fausses routes), την Φιλοσοφία…»
