gggg

ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΓΕΩΠΟΝΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΓΕΩΠΟΝΩΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΓΕΩΠΟΝΩΝΤΜΗΜΑ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝΓΕΩΠΟΝΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΟΙΟΚΟΝΟΜΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΓΕΩΡΓΙΚΗ ΟΙΟΚΟΝΟΜΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Συμπληρωματικές σημειώσειςΣυμπληρωματικές σημειώσεις

Διάλεξη: 1Διάλεξη: 1

Περίγραμμα:Περίγραμμα:

Ο ρόλος της Οικονομικής επιστήμηςΟ ρόλος της Οικονομικής επιστήμης

Μεθοδολογικά σφάλματαΜεθοδολογικά σφάλματα

ΑνάγκεςΑνάγκες

ΑγαθάΑγαθά

Παραγωγικοί ΣυντελεστέςΠαραγωγικοί Συντελεστές

Βασικό Οικονομικό Πρόβλημα (ΒΟΠ)Βασικό Οικονομικό Πρόβλημα (ΒΟΠ)

Ενέργειες για περιορισμό του ΒΟΠΕνέργειες για περιορισμό του ΒΟΠ

Κόστος ΕυκαιρίαςΚόστος Ευκαιρίας

Ο ρόλος της Οικονομικής επιστήμηςΟ ρόλος της Οικονομικής επιστήμης

Η Οικονομία γύρω μας:Η Οικονομία γύρω μας:

Κοινωνικά προβλήματαΚοινωνικά προβλήματα

Οικονομικά προβλήματαΟικονομικά προβλήματα

Περιβαλλοντικά προβλήματαΠεριβαλλοντικά προβλήματα

Πολιτικές συγκυρίεςΠολιτικές συγκυρίες

Κάθε κοινωνία/οικονομία λειτουργεί μέσασε ένα πλαίσιο κανόνων και κανονισμών.Κάθε κοινωνία/οικονομία λειτουργεί μέσασε ένα πλαίσιο κανόνων και κανονισμών.

Το σύνολο των νόμων, των εθίμων και τωνσυνηθειών που ισχύουν σε μια οικονομίακαι διέπουν τις οικονομικές σχέσεις τωνφορέων που την αποτελούν, δηλαδή τωννοικοκυριών, των επιχειρήσεων και τουκράτους, αποτελούν ένα ΟικονομικόΣύστημα.Το σύνολο των νόμων, των εθίμων και τωνσυνηθειών που ισχύουν σε μια οικονομίακαι διέπουν τις οικονομικές σχέσεις τωνφορέων που την αποτελούν, δηλαδή τωννοικοκυριών, των επιχειρήσεων και τουκράτους, αποτελούν ένα ΟικονομικόΣύστημα.

Το αντικείμενο της Οικονομικής Επιστήμηςείναι:Το αντικείμενο της Οικονομικής Επιστήμηςείναι:

Η μελέτη της οργάνωσης της οικονομικήςζωήςΗ μελέτη της οργάνωσης της οικονομικήςζωής

 Η μελέτη των θεσμών και μηχανισμώνμιας κοινωνίας, στην οποία γίνεταιπαραγωγή, ανταλλαγή καικατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών. Η μελέτη των θεσμών και μηχανισμώνμιας κοινωνίας, στην οποία γίνεταιπαραγωγή, ανταλλαγή καικατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών.

Μεθοδολογικά σφάλματαΜεθοδολογικά σφάλματα

Αυτός που ασχολείται για πρώτη φορά μετην Οικονομική Επιστήμη διατρέχει τοσοβαρό κίνδυνο να διαπράξει ορισμέναμεθοδολογικά σφάλματα. Τα κυριότερααπό αυτά είναι:Αυτός που ασχολείται για πρώτη φορά μετην Οικονομική Επιστήμη διατρέχει τοσοβαρό κίνδυνο να διαπράξει ορισμέναμεθοδολογικά σφάλματα. Τα κυριότερααπό αυτά είναι:

Η απρόσεκτη ή παραπλανητικήχρησιμοποίηση της οικονομικήςορολογίαςΗ απρόσεκτη ή παραπλανητικήχρησιμοποίηση της οικονομικήςορολογίας

Η αθέλητη ή ορισμένες φορές ηθελημένη έλλειψηαντικειμενικότητας στην εξέταση διαφόρωνοικονομικών θεμάτων.Η αθέλητη ή ορισμένες φορές ηθελημένη έλλειψηαντικειμενικότητας στην εξέταση διαφόρωνοικονομικών θεμάτων.

Να αποδίδει κανείς εσφαλμένα σχέση αίτιου καιαιτιατού σε δύο γεγονότα τα οποία δε συνδέονταιμεταξύ τους με τέτοια σχέση, αλλά απλώς έτυχε το ένανα προηγηθεί χρονικά από το άλλο.Να αποδίδει κανείς εσφαλμένα σχέση αίτιου καιαιτιατού σε δύο γεγονότα τα οποία δε συνδέονταιμεταξύ τους με τέτοια σχέση, αλλά απλώς έτυχε το ένανα προηγηθεί χρονικά από το άλλο.

Το σφάλμα της σύνθεσης. Δηλαδή το να θεωρούμε ότιεκείνο που ισχύει για το άτομο ή το μέρος ισχύειοπωσδήποτε και για την ομάδα ή το σύνολο.Το σφάλμα της σύνθεσης. Δηλαδή το να θεωρούμε ότιεκείνο που ισχύει για το άτομο ή το μέρος ισχύειοπωσδήποτε και για την ομάδα ή το σύνολο.

Να παραβλέπει κανείς ορισμένους παράγοντες ή νααγνοεί μεταβολές στις συνθήκες οι οποίες επηρεάζουντην καταλληλότητα των διαφόρων μέτρων οικονομικήςπολιτικής.Να παραβλέπει κανείς ορισμένους παράγοντες ή νααγνοεί μεταβολές στις συνθήκες οι οποίες επηρεάζουντην καταλληλότητα των διαφόρων μέτρων οικονομικήςπολιτικής.

ΑνάγκεςΑνάγκες

Ανάγκες:Ανάγκες:

Σίτισης, ένδυσης, μόρφωσης, περίθαλψης,διασκέδασης κλπΣίτισης, ένδυσης, μόρφωσης, περίθαλψης,διασκέδασης κλπ

Χαρακτηριστικό των αναγκών:Χαρακτηριστικό των αναγκών:

αυξάνονται και εξελίσσονται. (Οι ανάγκες που έχειένας φοιτητής σήμερα είναι περισσότερες από τιςανάγκες που είχε πριν 20 χρόνια.)αυξάνονται και εξελίσσονται. (Οι ανάγκες που έχειένας φοιτητής σήμερα είναι περισσότερες από τιςανάγκες που είχε πριν 20 χρόνια.)

Βρίσκονται σε προσωρινό κορεσμόΒρίσκονται σε προσωρινό κορεσμό

Οι ανάγκες καλύπτονται/ικανοποιούνται με τηνκατανάλωση αγαθών/υπηρεσιών.Οι ανάγκες καλύπτονται/ικανοποιούνται με τηνκατανάλωση αγαθών/υπηρεσιών.

ΑγαθάΑγαθά

Με την κατανάλωση/χρησιμοποίηση αγαθών και υπηρεσιών ικανοποιούμαι τις ανάγκες μας.Με την κατανάλωση/χρησιμοποίηση αγαθών και υπηρεσιών ικανοποιούμαι τις ανάγκες μας.

Τα αγαθά τα διακρίνουμε:Τα αγαθά τα διακρίνουμε:

Α) με βάση τη σύστασή τους:Α) με βάση τη σύστασή τους:

Υλικά αγαθάΥλικά αγαθά

Άϋλα αγαθάΆϋλα αγαθά

Β) με βάση τη διάρκειά τουςΒ) με βάση τη διάρκειά τους

Διαρκή αγαθά (κατοικίες, τηλεόραση, αυτοκίνητο κλπ)Διαρκή αγαθά (κατοικίες, τηλεόραση, αυτοκίνητο κλπ)

Μη διαρκή (τρόφιμα, βενζίνη, πρώτες ύλες κλπ)Μη διαρκή (τρόφιμα, βενζίνη, πρώτες ύλες κλπ)

Γ) με βάση το σκοπό της χρησιμοποίησής τους:Γ) με βάση το σκοπό της χρησιμοποίησής τους:

Καταναλωτικά αγαθά (ικανοποιούν άμεσα τις ανάγκες του ανθρώπου (τρόφιμα, ρούχα,αυτοκίνητο, βιβλία κλπ)Καταναλωτικά αγαθά (ικανοποιούν άμεσα τις ανάγκες του ανθρώπου (τρόφιμα, ρούχα,αυτοκίνητο, βιβλία κλπ)

Κεφαλαιουχικά ή παραγωγικά ή επενδυτικά αγαθά (αγαθά που χρησιμοποιούνται για ναπαραχθούν άλλα αγαθά)Κεφαλαιουχικά ή παραγωγικά ή επενδυτικά αγαθά (αγαθά που χρησιμοποιούνται για ναπαραχθούν άλλα αγαθά)

* Το ίδιο αγαθό μπορεί να είναι άλλοτε καταναλωτικό και άλλοτε παραγωγικό, ανάλογα μετο σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιείται) (πχ. Πετρέλαιο για θέρμανση (καταναλωτικό)και πετρέλαιο για καύσιμο στις βιομηχανίες (κεφαλαιουχικό)* Το ίδιο αγαθό μπορεί να είναι άλλοτε καταναλωτικό και άλλοτε παραγωγικό, ανάλογα μετο σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιείται) (πχ. Πετρέλαιο για θέρμανση (καταναλωτικό)και πετρέλαιο για καύσιμο στις βιομηχανίες (κεφαλαιουχικό)

Τα αγαθά δημιουργούνται/παράγονται με τη χρησιμοποίηση παραγωγικών συντελεστώνΤα αγαθά δημιουργούνται/παράγονται με τη χρησιμοποίηση παραγωγικών συντελεστών

Παραγωγικοί ΣυντελεστέςΠαραγωγικοί Συντελεστές

Γη (πρωτογενής παρ. συντ. Oι δυνατότητες τουεδάφους υφίστανται από μόνες τους)Γη (πρωτογενής παρ. συντ. Oι δυνατότητες τουεδάφους υφίστανται από μόνες τους)

Εργασία (πρωτογενής παρ. συντ.. Οάνθρωπος μετά κάποια χρόνια από τη γέννησήτου έχει αποκτήσει μυϊκές δυνατότητες καιδεξιότητες-γνώσεις προκειμένου να εργαστεί)Εργασία (πρωτογενής παρ. συντ.. Οάνθρωπος μετά κάποια χρόνια από τη γέννησήτου έχει αποκτήσει μυϊκές δυνατότητες καιδεξιότητες-γνώσεις προκειμένου να εργαστεί)

Κεφάλαιο (δευτερογενής παρ. συντ.. Eίναι τοαποτέλεσμα της συνεργασίας στηνπαραγωγική διαδικασία του εδάφους (γη) καιτης εργασίας. (Κεφάλαιο δεν είναι τα χρήματα.Τα χρήματα είναι εν δυνάμει κεφάλαιο).Κεφάλαιο (δευτερογενής παρ. συντ.. Eίναι τοαποτέλεσμα της συνεργασίας στηνπαραγωγική διαδικασία του εδάφους (γη) καιτης εργασίας. (Κεφάλαιο δεν είναι τα χρήματα.Τα χρήματα είναι εν δυνάμει κεφάλαιο).

Βασικό χαρακτηριστικό των παραγωγικώνσυντελεστών είναι ότι βρίσκονται σεπεριορισμένες ποσότητες (στενότητα τωνπαραγωγικών συντελεστών).Βασικό χαρακτηριστικό των παραγωγικώνσυντελεστών είναι ότι βρίσκονται σεπεριορισμένες ποσότητες (στενότητα τωνπαραγωγικών συντελεστών).

Από το συνδυασμό του χαρακτηριστικούτων αναγκών (συνεχώς αυξάνονται) καιτων παραγωγικών συντελεστών(περιορισμένες ποσότητες) προκύπτει τοΒασικό Οικονομικό Πρόβλημα.Από το συνδυασμό του χαρακτηριστικούτων αναγκών (συνεχώς αυξάνονται) καιτων παραγωγικών συντελεστών(περιορισμένες ποσότητες) προκύπτει τοΒασικό Οικονομικό Πρόβλημα.

Δηλαδή με περιορισμένα μέσα,προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τιςσυνεχώς αυξανόμενες ανάγκες μας.Δηλαδή με περιορισμένα μέσα,προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τιςσυνεχώς αυξανόμενες ανάγκες μας.

Από το Βασικό Οικονομικό Πρόβλημαπροκύπτει το ΕΡΩΤΗΜΑ: ποιες ανάγκεςκαι σε ποιο βαθμό θα ικανοποιηθούν.Από το Βασικό Οικονομικό Πρόβλημαπροκύπτει το ΕΡΩΤΗΜΑ: ποιες ανάγκεςκαι σε ποιο βαθμό θα ικανοποιηθούν.

Ενέργειες για περιορισμό του ΒΟΠΕνέργειες για περιορισμό του ΒΟΠ

ΙεράρχησηΙεράρχηση

ΕπιλογήΕπιλογή

ΚατανομήΚατανομή

ΠαραγωγήΠαραγωγή

ΔιανομήΔιανομή

ΚατανάλωσηΚατανάλωση

Βασικά ερωτήματα (μετά τον«εντοπισμό» του ΒΟΠ) που καλείταινα επίλυση κάθε κοινωνίαΒασικά ερωτήματα (μετά τον«εντοπισμό» του ΒΟΠ) που καλείταινα επίλυση κάθε κοινωνία

ΤΙ θα παραχθείΤΙ θα παραχθεί

ΠΩΣ θα παραχθείΠΩΣ θα παραχθεί

ΠΩΣ θα διανεμηθείΠΩΣ θα διανεμηθεί

ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ θα παραχθείΓΙΑ ΠΟΙΟΝ θα παραχθεί

ΠΟΤΕ θα παραχθείΠΟΤΕ θα παραχθεί

ΠΩΣ αξιολογούνται οι τωρινές ανάγκεςσε σχέση με τις μελλοντικές.ΠΩΣ αξιολογούνται οι τωρινές ανάγκεςσε σχέση με τις μελλοντικές.

Κόστος ΕυκαιρίαςΚόστος Ευκαιρίας

Η «θυσία» που συνειδητά επιλέγουμε νακάνουμε, προκειμένου νακαταναλώσουμε/ικανοποιήσουμεσυγκεκριμένο αγαθό/ανάγκη.Η «θυσία» που συνειδητά επιλέγουμε νακάνουμε, προκειμένου νακαταναλώσουμε/ικανοποιήσουμεσυγκεκριμένο αγαθό/ανάγκη.

Κόστος ευκαιρίας ή κόστος εναλλακτικώνχρήσεων ενός αγαθού είναι η λόγω τηςπαραγωγής του, η μη παραγωγή άλλουαγαθού, το οποίο θα μπορούσε ναπαραχθεί με τη χρησιμοποίηση των ίδιωνπαραγωγικών συντελεστώνΚόστος ευκαιρίας ή κόστος εναλλακτικώνχρήσεων ενός αγαθού είναι η λόγω τηςπαραγωγής του, η μη παραγωγή άλλουαγαθού, το οποίο θα μπορούσε ναπαραχθεί με τη χρησιμοποίηση των ίδιωνπαραγωγικών συντελεστών

Με την κατανόηση του Κόστος Ευκαιρίας,κατανοούμε τη μεγάλη οικονομικήαλήθεια: ότι για την κοινωνία η απόκτησηκανενός οικονομικού αγαθού ήυπηρεσίας δεν γίνεται δωρεάν.Με την κατανόηση του Κόστος Ευκαιρίας,κατανοούμε τη μεγάλη οικονομικήαλήθεια: ότι για την κοινωνία η απόκτησηκανενός οικονομικού αγαθού ήυπηρεσίας δεν γίνεται δωρεάν.

Νόμος του Αυξανόμενου ΚόστουςΝόμος του Αυξανόμενου Κόστους

Κόστος Ευκαιρίας «Χ» =Κόστος Ευκαιρίας «Χ» =

Μονάδες «Ψ» (που θυσιάζονται) /Μονάδες «Ψ» (που θυσιάζονται) /

Μονάδες του «Χ» (που παράγονται)Μονάδες του «Χ» (που παράγονται)

Το Κόστος Ευκαιρίας ενός προϊόντος είναιπάντα αυξανόμενο.Το Κόστος Ευκαιρίας ενός προϊόντος είναιπάντα αυξανόμενο.

Η αιτία που προκαλεί το αυξανόμενο κόστοςείναι το γεγονός ότι δεν είναι όλοι οιπαραγωγικοί συντελεστές εξ ίσου κατάλληλοιγια την παραγωγή των διαφόρων αγαθών.Η αιτία που προκαλεί το αυξανόμενο κόστοςείναι το γεγονός ότι δεν είναι όλοι οιπαραγωγικοί συντελεστές εξ ίσου κατάλληλοιγια την παραγωγή των διαφόρων αγαθών.