ΣΩΚΡΑΤΗΣ
Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΠΟΥ ΥΠΗΡΞΕΠΟΤΕ
ΣΩΚΡΑΤΗΣ
• Ο Σωκράτης έζησε στην Αθήνα το (470 π.Χ. ή 469π.Χ. - 399 π.Χ.). ταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος καιμία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες τουελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμούκαι ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής φιλοσοφίας.
•Ενδεικτικό της σημασίας του για την Αρχαία ελληνικήφιλοσοφία είναι ότι όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι πριναπό αυτόν ονομάστηκαν Προσωκρατικοί.
Η
Ζ
Ω
Η
Τ
Ο
Υ
Σ
Ω
Κ
Ρ
Α
Τ
Η
•Ή
τ
α
ν
γ
ι
ο
ς
τ
ο
υ
Σ
ω
φ
ρ
ο
ν
ί
σ
κ
ο
υ
κ
α
ι
τ
η
ς
Φ
α
ι
ν
α
ρ
έ
τ
η
ς
α
π
ό
τ
ο
δ
ή
μ
ο
τ
η
ς
Α
λ
ω
π
ε
κ
ή
ς
.
•Π
α
ν
τ
ρ
ε
ύ
τ
η
κ
ε
σ
ε
μ
ε
γ
ά
λ
η
η
λ
ι
κ
ί
α
τ
η
ν
Ξ
α
ν
θ
ί
π
π
η
.
•Σ
τ
ι
ς
φ
ι
λ
ο
σ
ο
φ
ι
κ
έ
ς
τ
ο
υ
έ
ρ
ε
υ
ν
ε
ς
τ
ο
ν
π
α
ρ
α
κ
ο
λ
ο
υ
θ
ο
ύ
σ
α
ν
π
ο
λ
λ
ο
ί
,
ι
δ
ι
α
ί
τ
ε
ρ
α
ν
έ
ο
ι
,
π
ο
υ
έ
ν
ι
ω
θ
α
ν
ε
υ
χ
α
ρ
ί
σ
τ
η
σ
η
α
κ
ο
ύ
γ
ο
ν
τ
α
ς
τ
ο
ν
ν
α
μ
ι
λ
ά
ε
ι
κ
α
ι
ν
α
σ
υ
ζ
η
τ
ά
ε
ι
γ
ι
α
θ
έ
μ
α
τ
α
κ
ο
ι
ν
ω
ν
ι
κ
ά
,
π
ο
λ
ι
τ
ι
κ
ά
,
η
θ
ι
κ
ά
κ
α
ι
θ
ρ
η
σ
κ
ε
υ
τ
ι
κ
ά
.
•Έ
τ
σ
ι
σ
χ
η
μ
α
τ
ί
σ
τ
η
κ
ε
γ
ύ
ρ
ω
τ
ο
υ
έ
ν
α
ς
ό
μ
ι
λ
ο
ς
,
π
ο
υ
δ
ε
ν
α
π
ο
τ
ε
λ
ο
ύ
σ
ε
ό
μ
ω
ς
σ
χ
ο
λ
ή
,
γ
ι
α
τ
ί
ο
Σ
ω
κ
ρ
ά
τ
η
ς
δ
ε
ν
δ
ί
δ
α
ξ
ε
σ
υ
σ
τ
η
μ
α
τ
ι
κ
ά
,
α
λ
λ
ά
δ
ι
α
λ
ε
γ
ό
τ
α
ν
σ
ε
κ
ά
θ
ε
σ
η
μ
ε
ί
ο
τ
η
ς
π
ό
λ
η
ς
,
μ
ε
α
ν
θ
ρ
ώ
π
ο
υ
ς
κ
ά
θ
ε
κ
ο
ι
ν
ω
ν
ι
κ
ή
ς
τ
ά
ξ
η
ς
κ
α
ι
σ
ε
α
ν
τ
ί
θ
ε
σ
η
μ
ε
τ
ο
υ
ς
σ
ο
φ
ι
σ
τ
έ
ς
δ
ε
ν
έ
π
α
ι
ρ
ν
ε
χ
ρ
ή
μ
α
τ
α
α
π
ό
τ
ο
υ
ς
μ
α
θ
η
τ
έ
ς
τ
ο
υ
.
ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
•Η
μ
α
ι
ε
υ
τ
ι
κ
ή
ή
τ
α
ν
η
μ
έ
θ
ο
δ
ο
ς
,
η
ο
π
ο
ί
α
,
σ
ε
σ
υ
ν
δ
υ
α
σ
μ
ό
μ
ε
τ
η
χ
ρ
ή
σ
η
τ
η
ς
ε
ι
ρ
ω
ν
ε
ί
α
ς
,
α
π
ο
τ
ε
λ
ο
ύ
σ
ε
χ
α
ρ
α
κ
τ
η
ρ
ι
σ
τ
ι
κ
ό
τ
η
ς
σ
ω
κ
ρ
α
τ
ι
κ
ή
ς
δ
ι
δ
α
σ
κ
α
λ
ί
α
ς
.
Σ
ύ
μ
φ
ω
ν
α
μ
ε
τ
η
μ
έ
θ
ο
δ
ο
α
υ
τ
ή
,
ο
Σ
ω
κ
ρ
ά
τ
η
ς
κ
α
τ
ά
τ
ι
ς
σ
υ
ζ
η
τ
ή
σ
ε
ι
ς
τ
ο
υ
,
π
ρ
ο
σ
π
ο
ι
ο
ύ
μ
ε
ν
ο
ς
τ
η
ν
π
λ
ή
ρ
η
ά
γ
ν
ο
ι
α
γ
ι
α
τ
ο
θ
έ
μ
α
π
ο
υ
σ
υ
ζ
η
τ
ο
ύ
σ
ε
κ
ά
θ
ε
φ
ο
ρ
ά
,
π
ρ
ο
σ
π
α
θ
ο
ύ
σ
ε
μ
έ
σ
α
α
π
ό
ε
ρ
ω
τ
ή
σ
ε
ι
ς
ν
α
ε
κ
μ
α
ι
ε
ύ
σ
ε
ι
τ
η
ν
α
λ
ή
θ
ε
ι
α
α
π
ό
τ
ο
ν
σ
υ
ν
ο
μ
ι
λ
η
τ
ή
τ
ο
υ
.
•Ο
υ
σ
ι
α
σ
τ
ι
κ
ά
ο
Σ
ω
κ
ρ
ά
τ
η
ς
ε
π
ω
μ
ι
ζ
ό
τ
α
ν
τ
ο
ρ
ό
λ
ο
τ
η
ς
σ
υ
ν
ε
ί
δ
η
σ
η
ς
κ
α
ι
μ
έ
σ
α
α
π
ό
α
υ
τ
ή
τ
η
δ
ι
α
δ
ι
κ
α
σ
ί
α
ε
ρ
ω
τ
α
π
α
ν
τ
ή
σ
ε
ω
ν
δ
η
μ
ι
ο
υ
ρ
γ
ο
ύ
σ
ε
έ
ν
α
π
ν
ε
ύ
μ
α
δ
ι
α
λ
ό
γ
ο
υ
σ
τ
η
σ
υ
ζ
ή
τ
η
σ
η
.
Ο
σ
υ
ν
ο
μ
ι
λ
η
τ
ή
ς
λ
ο
ι
π
ό
ν
α
π
α
ν
τ
ώ
ν
τ
α
ς
σ
'
α
υ
τ
έ
ς
τ
ι
ς
ε
ρ
ω
τ
ή
σ
ε
ι
ς
έ
φ
τ
α
ν
ε
,
έ
ν
α
σ
υ
μ
π
έ
ρ
α
σ
μ
α
-
σ
τ
η
ν
α
λ
ή
θ
ε
ι
α
γ
ι
α
τ
ο
ν
Σ
ω
κ
ρ
ά
τ
η
-
α
π
ό
μ
ό
ν
ο
ς
τ
ο
υ
.
ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΥ ΣΩΚΡΑΤΗ
•Οι διαμάχες σχετικά με τις πολιτικές ιδέες του Σωκράτη, ιδίωςσχετικά με το ερώτημα αν ήταν αντίθετος ή όχι προς τοδημοκρατικό πολίτευμα των Αθηναίων, το οποίο επεκράτησεοριστικά με τον περιορισμό των εξουσιών του Αρείου Πάγουαπό τον Εφιάλτη (462 π.Χ.), κυριάρχησαν στην εκτεταμένησωκρατική βιβλιογραφία. Σχολιαστές όπως ο Barker, oWinspear, ο Κορδάτος κ.ά. (1) θεωρούσαν τον Σωκράτησυνειδητό εχθρό της δημοκρατίας. Αντίθετα, σχολιαστές όπωςο Ι. Θεοδωρακόπουλος κ.ά. υποστήριξαν άμεσα ή έμμεσα ότι ηπροσέγγιση αυτή ήταν επιπόλαιη.
Σ
Ω
Κ
Ρ
Α
Τ
Ι
Κ
Η
Μ
Ε
Θ
Ο
Δ
Ο
Σ
• Πρόκειται λοιπόν για μία μορφή διαλόγου η οποία χρησιμοποιήθηκεαπό τον Σωκράτη και κατά την οποία, ο φιλόσοφος προσπαθούσε ναοδηγήσει τον συνομιλητή του στην ανακάλυψη της βαθύτερηςαλήθειας των πραγμάτων, αυτής που μένει ανεξάρτητη απόπεριστάσεις και συνθήκες. Στη συγκεκριμένη μέθοδο, ο Σωκράτηςάφηνε τον συνομιλητή του να εκφράσει ελεύθερα την άποψή τουσχετικά με το θέμα που συζητούσαν, θεωρώντας αρχικά, αυτή τηνάποψη ως ολοκληρωμένη και θεμελιωμένη. Στη συνέχεια, μέσα από τηδιαδικασία ερωταπαντήσεων, δείχνει μέσω απλοϊκών παραδειγμάτωντις ακραίες συνέπειες των απόψεων αυτών, αποδεικνύοντας έτσι τησαθρότητά τους. Οδηγεί λοιπόν τον συνομιλητή του, στην ανακάλυψηνέων συμπερασμάτων και νέων προσεγγίσεων της αλήθειας.
ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΩΚΡΑΤΗ
•Στη διάρκεια της δίκης ο Σωκράτης έδειξε θάρρος, ενώ ηαναγγελία της ποινής δεν κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκήτου αταραξία. Μετά την καταδίκη του παρέμεινε στοδεσμωτήριο 30 μέρες, γιατί ο νόμος απαγόρευε την εκτέλεσητης θανατικής ποινής πριν από την επιστροφή του ιερούπλοίου από τις γιορτές της Δήλου. Από τον διάλογο τουΠλάτωνα Κρίτων μαθαίνουμε ότι ο Σωκράτης θα μπορούσε νασωθεί, αν ήθελε, αφού οι μαθητές του είχαν τη δυνατότητα νατον βοηθήσουν να αποδράσει. Ο Σωκράτης αρνήθηκε και, ωςνομοταγής πολίτης και αληθινός φιλόσοφος, περίμενε τονθάνατο ειρηνικά και γαλήνια, και ήπιε το κώνειο, όπωςπρόσταζε ο νόμος.
Φ
Ω
Τ
Ο
Γ
Ρ
Α
Φ
Ι
Ε
Σ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ
•Θ
Ε
Μ
Ι
Δ
Α
•Μ
Α
Ρ
Ι
Α
Ν
Ν
Α