ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΕΙΔΟΥΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Δ΄ ΦΑΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

22/12/10 και 7/01/11

Σημεία-κλειδιά επεξεργασίαςκειμενικού είδους (Ι)

α) Οι βασικές δεξιότητες:

Κατανόηση προφορικών κειμένων

Παραγωγή προφορικών κειμένων

Κατανόηση γραπτών κειμένων

Παραγωγή γραπτών κειμένων

Σημεία-κλειδιά επεξεργασίαςκειμενικού είδους (ΙΙ)

β) Τα επίπεδα προσέγγισης κειμένου

1. ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

(εντοπισμός συγκειμένου, πεδίου, τόνου, τρόπου, αποδέκτη,σκοπού)

2. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

(λεξιλογικές και γραμματικές επιλογές, μηχανισμοί συνοχήςκαι συνεκτικότητας, τρόποι οργάνωσης πληροφοριών, τρόποιοργάνωσης γλωσσικών και οπτικών τρόπων για τηναναπαράσταση του νοήματος κτλ)

3. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

(οι λεξιλογικές επιλογές, οι γραμματικές και κειμενικέςεπιλογές ως μηχανισμοί δόμησης κοινωνικοπολιτισμικώνταυτοτήτων, στάσεων, απόψεων, στερεοτύπων, τρόπωνθέασης του κόσμου και σχέσεων εξουσίας)

4. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

(αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του κειμένου, αλλά καιτων κειμενικών πρακτικών των παιδιών)

Σημεία-κλειδιά επεξεργασίαςκειμενικού είδους (ΙΙ)

Ενδεικτική επεξεργασίακειμενικού είδους

Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η παρακάτω διαφήμιση στο πλαίσιοτης υποενότητας: «Στη διαφήμιση... όλα είναι δυνατά!», τηςενότητας «Διατροφή» της Στ΄ τάξης;

Α. Αναγνώριση του κειμενικού είδους, τουπομπού, των πιθανών αποδεκτών, τουΠΕΔΙΟΥ / του ΤΟΝΟΥ (επίπεδο 1)

Αναγνώριση του κειμενικού είδους τηςδιαφήμισης

Αναγνώριση του ρόλου και του σκοπού τηςδιαφήμισης

Εντοπισμός του ρόλου της εικόνας στηνκατασκευή του νοήματος (ΑΛΛΟΥ ένα προϊόνGiannis Kostis - ASPRO, στο ELOMAS 7up)

Προκαταρκτική σημειολογική ανάλυσηχρωμάτων κτλ (έντονα γνωστά σχήματα,πρόκειται για δημοφιλές καταναλωτικό προϊόν)

Β. Γλωσσική και νοηματική επεξεργασία /ΤΡΟΠΟΣ (επίπεδο 2)

Συζήτηση γύρω από την κυριαρχία της εικόνας

Επισήμανση της χρήσης της αγγλικής, που είναιαμφίσημη [από τη μία περιπαικτική (Giannis, Kostis,Aspro)] και από την άλλη ένδειξη κύρους (ELOMAS,7up).

Εντοπισμός της χρήσης κυπριακού λεξιλογίου (ASPRO)και μορφολογίας (υποκοριστικών: Giannis, Kostis).

Σχολιασμός της χρήσης της λέξης ΑΛΛΟΥ.

Αναγνώριση της προθετικότητας του διαφημιστή [οοποίος προτίθεται να δείξει πως το προϊόν του έχειχαμηλή τιμή και άριστη ποιότητα]

Γ. Το κείμενο ως κοινωνική πράξη(επίπεδο 3)

Εντοπισμός πληροφοριών που υπονοούνται καισχολιασμός του γιατί υπονοούνται. (Αν στη θέση τουονόματος Giannis – Kostis ήταν ένα άλλο όνομα,π.χ. Ανδρέας, τότε δε θα υπήρχε το ίδιουπονοούμενο. Το Giannis – Kostis είναι δύο ονόματαπου παραπέμπουν σε προϊόντα δεύτερης ποιότητας.Ομοίως και η λέξη ASPRO.)

Επισήμανση υπόρρητων νοημάτων/μηνυμάτων. Ησυγκεκριμένη διαφήμιση είναι μία απάντηση στηδιαφήμιση της εταιρείας LIDL, η οποία διαφημίζειπροϊόντα μίας κάποιας ποιότητας σε χαμηλή τιμή.

Δ. Αξιολόγηση(επίπεδο 4)

Σχολιασμός και κριτική τοποθέτηση για τοντρόπο παρουσίασης των μηνυμάτων

Εκτεταμένη συζήτηση για το ρόλο τηςδιαλέκτου και τους συνειρμούς χιούμορ-κατωτερότητας που δημιουργεί στησυγκεκριμένη διαφήμιση. Σύνδεση με τορόλο της διαλέκτου σε άλλα κειμενικά είδητων ΜΜΕ (π.χ. σε κυπριακές κωμικές σειρές).

Υποθέσεις για πιθανές κοινότητεςαναγνωστών/αναγνωστριών, στις οποίες ηδιαφήμιση αυτή θα ήταν ελκυστική /ενδιαφέρουσα (γενικότερα «θα είχε νόημα»)ή όχι και γιατί.